Balgam Çeşitleri
Balgam çeşitleri, vücutta salgılanan balgam renklerine göre farklı bir sorunun işareti olabilir. Balgam öksürükle birlikte dışarıya atılan, vücuda giren yabancı maddelerin atılmasına yardımcı olan bir salgıdır. Bazen geniz akıntısı gibi salgılar balgamla karıştırılsa da, balgamın özellikleri farklıdır. Normalde renksiz, berrak ve kıvamı akışkan olan balgam, renk değişimleri ve kıvamıyla hastalıkların teşhisinde önemli bir işaret olabilir. Balgam çeşitleri de balgamın renklerine ve yapısına göre sınıflandırılır. Hastalıkların daha kolay teşhis edilmesi için, balgam renkleri hastanın muayenesi sırasında değerlendirmeye alınmalıdır.
Renklerine göre balgam çeşitleri
Yeşil renkli balgam: Solunum sistemindeki enfeksiyonlarda bakterilerden kaynaklanan iltihaplanma balgamın renginin yeşil olmasına neden olabilir. Yoğun kıvamdaki bu balgamın bakterilerde bulunan verdoperoksidaz pigmenti nedeniyle rengi yeşile döner. Bu balgam çeşidi daha çok kronik bronşitte, akciğer apsesinde, zatürre ve bronşektazi gibi hastalıklarda görülür. Astım hastalarının bir kısmında da yeşil balgam atılır. Eğer vücutta enfeksiyon olmazsa, balgam içeriğindeki eozinofil adı verilen hücrelerden dolayı yeşil renkte olabilir.
Kahverengi renkli balgam: Balgamın bu çeşidi daha çok mantarlardan kaynaklanan iltihaplanmada, karaciğerde bulunan amip kesesinin akciğere açılmasından kaynaklanır. Renginin kahverengi olmasının nedeni ise, balgama karışan kanın zamanla bu renge dönüşmesi yüzünden olur.
Sarı balgam: Bakterilerin solunum yollarında iltihaba neden olması sarı renkli balgama neden olabilir. Bu balgam çeşidi daha çok kronik bronşit hastalarında, tüberküloz ve zatürre hastalarında görülür.
Kırmızı renkli balgam: Eğer balgama taze kan karışırsa, balgamın rengi parlak kırmızı tonunda, eski kan karışırsa koyu kırmızı tonundan kahve tonlarına kadar bir renk meydana gelir. Bu balgam çeşidi daha çok tüberküloz hastalarında, akciğer kanseri olanlarda, akciğer embolisinde ve bronşektazi gibi rahatsızlıklarda görülür. Hastalıklar kanamaya neden olursa, balgam kırmızı renkte olur.
Siyah renkli balgam: Bu balgam çeşidi daha çok uzun süre kömür tozu soluyanlarda görülmektedir. Bunun nedeni balgamda olan karbon tanecikleridir.
Gri renkli balgam: Bu balgam hava kirliliği olduğu zaman atılır. Aynı zamanda sigara içen kişilerde de gri balgam görülür.
Yeşil sarı renkli balgam: Bu balgam çeşidi safra yolları akciğere açıldığında görülür. Buna safrayla karışık balgam anlamını taşıyan bilifitizis de denir.
Pembe renkli balgam: Pembe renkli balgam aynı zamanda bol köpüklü olur. Bunun nedeni ise, sol kalp yetersizliğinden kaynaklanan akciğer ödemidir. Hastalarda aynı zamanda nefes darlığı, sık nefes alma kuru öksürük gibi belirtilerde görülür.
Paslı renkte balgam: Balgam rengi sarı renkte olduğunda, içine homojen olarak kan dağılırsa paslı balgam oluşur. Bu balgam çeşidi pnömokok adındaki mikropların neden olduğu zatürrenin en belirgin özelliğidir.
Şeffaf renkte balgam: Bu astım hastalarında görülen balgamdır. Bu balgamı çıkarırken hastalar oldukça zorlanır. Ancak balgamın miktarı ne olursa olsun, hastalar bunu çıkardığı sürece rahatlar. Bazen balgam iplikçik, inci tanesi şeklinde olabilir. Atipik zatürre hastaları da bu türde balgam çıkarabilir.
Vişne çürüğü renkte balgam: Bu balgam çeşidi zatürre yapan klebsiella bakterileri yüzünden olur. Vişne çürüğü renkte, şeffaf ve kıvamlı olan bu balgam zatürreye işaret eder. Ağır hastalarda, alkol bağımlısı olan kişilerde ve yaşlılarda görülürse hastalar için ölüm riski taşır.
Su gibi olan balgam: Bunun oluşma sebebi enfeksiyon değildir. Bronko aalvelor karsinom hastalarında ve akciğer ödemi olanlarda böyle köpüklü su gibi balgam görülebilir.
Yapısına göre balgam çeşitleri
Sümüksü kıvamda balgam: Bu balgam berrak, pelte gibidir. Solunum yollarında iltihap ve tahriş olduğunda oluşur. Eğer balgama irin karışırsa, bu durumda sümüksü iltihaplı balgam meydana gelir. Bu balgamın oluşmasında mikroplar etkili olur.
Cerahatli balgam: Cerahatli olan balgam sarı ve yeşil renkte olur. Özellikle verem, zatürre, kronik bronşitte bu balgam görülür.
Yapışkan balgam: Bu balgam oluştuğunda göğüste dolgunluk hissi ortaya çıkar. Hastaların bu balgamı sökmesi için dışarıdan desteğe ihtiyacı olur. Oldukça rahatsızlık verdiğinden hastalar solunum sıkıntıları çekebilir.
Kanlı balgam: Bu balgama kan karıştığı zaman görülür. Solunum yolunda, akciğerde tahriş, iltihap gibi etkenlerde kanama olursa, balgamda kanlı olur. Rengi pembe, kırmızı ve kahverengi tonda olabilir.
