Sinir sistemi, canlı vücudunda içsel ve dışsal olayları algılamaya neden olan, bilgileri elde eden, bu bilgileri işleyen, bedende bulunan hücre ağı sayesinde farklı bölgelere sinyallerle ileten, organların ve kasların faaliyetlerini düzenleyen organ sistemidir. Vücuttaki sinir ağını yani sinir sistemini oluşturan 2 bölüm bulunmaktadır. Bunlar beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemi ile çevresel sinir sistemidir. Çevresel sinir sistemi merkezi sinir sistemini vücudun her yerine bağlayan uzun fiberlerden meydana gelir. Çevresel sinir sistemi motor sinirleri, dolaylı istemli hareket, sempatik sinir sistemi, otonom sinir sistemi, parasempatik sinir sistemi, enterik sinir sistemi ile düzenli istemsiz işlevlerden meydana gelir.
Sadece beyne sahip olan bir sistemin duygu ve düşünce üretmesi mümkün değildir. Sinir sistemi bunların üretilmesini sağlar. Oldukça karmaşık bir yapıya sahip olan sinir sistemine sahip olmayan canlılarda basit bir yapı bulunur. Örneğin; süngerler, mesozoalar gibi. Sinir sistemindeki ne basit işlev, hücrenin birinden diğerine, vücudun bir alanından diğer alanına sinyalin iletilmesidir. İşlev bozukluğu olan sinir sisteminde çeşitli sorunlar gözlenebilir. Genetik bozukluk, enfeksiyon, fiziksel yaralanma, erken yaşlanma gibi sebepler sinir sisteminde bozukluğa neden olabilir. Bunun dışında parkinson, alzheimer, epilepsi hastalıkları, Kortikal görme bozukluğu, menenjit, şizofreni gibi hastalıklarda sinir sistemiyle alakalıdır. Bu bozukluk ve hastalıklarla tıp alanında nöroloji alanı ilgilenir. Nörobilim ise, sinir sistemiyle ilgilenen bilim dalıdır. Çevresel sinir sisteminde en fazla görülen sorun, çeşitli sebeplerle görülen sinir iletimi bozukluğudur. Diyabet nöropati, MS gibi rahatsızlıklar bunlara örnektir.
Sinir sisteminin hücreleri 2 bölüme ayrılmaktadır. Bunlar nöronlar yani sinir hücreleri ile nöroglia olarak adlandırılır. Sinir hücreleri bazı yöntemler kullanılarak, diğer hücrelerden ayrılabilir. Bu hücrelerin en önemli özelliği sinapslar ile diğer hücrelerle iletişimi sağlamalarıdır. Nöroglia ise, sinir hücresi olmayan besleme, destek ile Homeostaz sağlayan, miyelin şeklindeki sinir sisteminde sinyal iletimine yardımcı olan hücrelerdir.
Sinir sisteminin anatomisi
İnsanlarda dahil omurgalılarda sinir sistemi merkezi sinir sistemi ve çevresel sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Sistemin en büyük bölümü beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemidir. Çevresel sinir sistemi de beyin ve omuriliğin dışındaki sinirlerden ve gangliyondan meydana gelmektedir. Organlarla merkezi sinir sistemi arasındaki iletişimi sağlamak ana görevidir.
Sinir sisteminin işlevlerinden en önemlisi vücuttaki sinyalleri iletmektir. Hücreden hücreye sinyal iletmek çeşitli yollarla sağlanır. Bunlardan birisi vücutta kimyasalların salgılanmasının sağlanmasıdır. Bunlar hormon olarak tanımlanır. Sinir sisteminin temel işlevi ise, vücudu kontrol altında tutmaktır. Bunu duyu reseptörleri sayesinde bilgiyi alarak, bilgiyi çözümleyerek, merkezi sinir sistemine sinyal olarak göndererek, bilgiyi işleyerek ve tepkiyi etkinleştirip, kaslar ve bezlere çıkış sinyalleri göndererek sağlar.