Nodül, tiroit bezinde normal dokudan farklı özellikte yumru gibi leblebi nohut büyüklüğünde, bazen de portakal kadar büyük olan doku büyümesine denir. Nodüllerle aynı zamanda tiroit bezi büyümesi de olduğu için bu nodüler guatr olarak tanımlanır. Nodülün kanser olup olmadığı oldukça önemli bir konudur. Bunun yanında fazla miktarda hormon salgılayıp salgılamadığı da önemlidir. Toplumda tiroit nodülleri sıkça görülür. Bunların bazısı dışarıdan elle fark edilebilir. Ancak bu oran sadece % 7 kadardır. İyot yetmezliği görülen yörelerde bu oran % 25 e kadar çıkar. Elle fark edilemeyen nodüller daha sık görülür. Tiroit bezleri ultrasonla incelenirse toplumda yaklaşık % 50-60 oranında nodül tanısı yapılır. Yani iki kişiden birinde nodül bulunmaktadır. Hastaların çoğunluğu bunun farkında değildir. Nodül görülme sıklığı kadınlarda daha fazla olup, yaşla birlikte de artar. Özellikle hamilelikte nodüllerde büyüme ve yeni nodül oluşması daha sık görülür.
Nodül çeşitleri nelerdir?
Nodülün sintigrafi sayesinde sıcak ya da soğuk olduğu tespit edilebilir. Teknesyum 99 adındaki radyoizotop maddesiyle çekilen tiroit sintigrafisi sırasında ilaç hastaya damardan verilir. Nodülün maddeyi tutmaması halinde çekilen sintigrafide nodül boşluk şeklinde görünür. Bu şekilde ilacı içine çekmeyen nodüller soğuk nodül olarak adlandırılır. Nodül ilacı içine çekerse, sintigrafide nodül siyah olarak görüntülenir. Bu türdeki nodüller sıcak nodül olarak tanımlanır. Nodül tiroit dokusu gibi ilaç tutarsa bunlara da ılık nodül denir.
Kanser olma olasılığı soğuk nodüllerde daha fazladır. Ancak sıcak nodüllerde kanser olasılığı taşır. Bu yüzden her çeşit nodül için biyopsi yapılması gerekir. Bu şekilde en az iki biyopsi sonrasında nodülde anormal bir gelişme olmazsa, yeniden biyopsi yapılmasına ihtiyaç duyulmaz. Bazı nodüllerde sıvı birikimi olabilir. Bunlarda kistik nodül olarak adlandırılır. Böyle sıvı birikimi olmayan nodüllerde sert bir yapıya sahip olur ve solid nodül olarak adlandırılır. Nodüllerin solid ya da kistik olup olmadığı da tiroit ultrasonu yapılarak tespit edilebilir. Nodüller tiroit bezinde bazen tek olarak oluşabilir, bazen de çoklu nodül olabilir. Ancak her türlü nodüllerin kanser olma olasılığı % 5 kadardır.
Multinodüler guatr (Tiroit bezinde birden fazla nodül olması)
Bu sorun daha fazla iyot yetmezliği bulunan bölgelerde ve ileri yaştaki bireylerde görülür. Nodüllerin tespiti sintigrafi ile yapılır. Hastalardaki T3, T4, TSH hormonları kontrol edilir. Eğer hastada tiroit hormonları normalse ve nodüller küçükse yakınmalar olmayabilir. Bu tür nodüllere de biyopsi yapılması gerekir. Çoklu nodül olduğu için her birine ayrı biyopsi yapılması uygundur. Kanser teşhisi yapılırsa ameliyatla nodüllerin alınması gerekir. İyi huylu nodüllerin takip edilmesi yeterli olur. Hastaların çoğunda tiroit hormonları normal çıkar. Hastalar iyotlu tuz tükettiklerinde ise nodüllerde fazla hormon salgılamaya başlar. Bu yüzden iyotsuz tuz tüketimi önerilir. Hastalardaki hormon seviyesi çeşitli ilaç gruplarıyla kontrol altında tutulmaya çalışılır. Bu tedaviyle hastanın yakınmaları azaltılır.
Kistik nodül nedir?
Soğuk nodüllerin yaklaşık % 10-20 kadarı kistik nodüldür. Bu nodüllerin içindeki sıvı saman sarısı, kanlı ya da çikolata renginde olabilir. Bunun nodülün kanser olmasıyla bağlantısı yoktur. İğneyle nodül içindeki sıvı boşaltılabilir. Bu durumda nodülde yeniden sıvı birikmez ve çapında küçülme olur. Kanser riski kistik nodüllerde daha düşüktür. En fazla yarı sert yarı kistik nodüllerde kanser tespiti yapılır. Çapı 4 cm yi geçen büyük kistik nodüllerin cerrahiyle çıkarılması gerekir.
Nodül tedavisi nasıl yapılır?
Her nodül için ameliyat yapılması gerekmez. Hastalarda ameliyatla çıkarılan nodüllerin birkaç yılda yeniden gelişmesi de söz konusudur. Bu oran yaklaşık % 20-30 kadardır. Bu yüzden sadece kanser riski olan nodüllerin ameliyatla alınması tercih edilir. Nodülün kanser riski taşıyıp taşımadığı da sadece iğne biyopsisi sonucunda anlaşılabilir. Çapı 2,5 cm den daha küçük olan ve kanser riski olmayan nodüller ameliyat edilmeden takip edilir. Kanser riski olanlar ve büyük nodüller ise ameliyatla çıkarılır. Bir anlamda iğne biyopsisi hastaların gereksiz ameliyat olmalarına engel olmaktadır. Bu yüzden uzmanlar sıcak, soğuk bütün nodüller için biyopsi yapılmasını önerirler. İyi huylu olup, büyüme gösteren ve çevre dokulara baskı yapan nodüllerde ameliyat edilebilir. Nodül tedavisi için sağlık kuruluşlarının Endokrinoloji bölümüne başvurmak gerekir.