Kalp yetmezliği, vücutta dolaşımı sağlayan kalbin bu ihtiyacı sağlayacak kadar kanı pompalayamaması nedeniyle akciğerlerde ve diğer bölgelerde sıvı birikimiyle seyreden bir rahatsızlıktır. Erken dönemde fark edilir ve tedavi edilirse, hastaların iyi bir yaşam sürmesi sağlanabilir. Kalp yetmezliği ilerleyici özellikte olduğundan, kalbin çalışma kuvveti giderek azalır. Bu durumda vücuttaki dokular ve organlar ihtiyacı olan besin maddelerini ve oksijeni almakta zorluk yaşarlar. Bu sorun altta yatan etkene göre her yaştan kişiyi etkileyebilir. Fakat 45 yaşın üzerindeki kişilerde % 2,5 oranında görülürken, 65 yaşın üzerindeki kişilerde % 10 oranında görülür. Hastalara geç teşhis yapıldığında, son evreye gelen hastaların 1 yıl içinde kaybedilmesi olasıdır.

Kalp yetmezliği belirtileri

  • Nefes darlığı: Hastalığın etkisiyle akciğerler sıvı birikimi olduğunda, bu sorun yaşanır. Erken evrede hareket halinde ve aktivite sonrasında yaşanırken, ilerleyen evrede dinlenme sırasında bile etkili olur. Geceleri yüksek yastıkta bile rahatlamayan hastalar, hemen doktora başvurmalıdır.
  • Öksürük ya da nefes verirken ıslığa benzer ses çıkarmak: Bu sorunda akciğerlerdeki sıvı birikiminden oluşur. Fakat bu sorun astım ve kronik bronşit hastalarında da görülebilir. 
  • Vücut ağırlığında değişiklik: Bu hastalarda hızlı kilo değişimi izlenmektedir. Sıvı birikimine bağlı olan kilo alma ya da tedaviyle kilo kaybı oluşumu şeklinde yaşanabilir.
  • Ayak bileklerinde şişlik: Sıvı birikimi ayak bileklerinde şişlik olarak gelişebilir. Şişliğin fazla olması halinde uyluk, baldır ve karın bölgesine yayılabilir.  
  • İştahsızlık: Karaciğer ve karında olan sıvı birikimi nedeniyle iştahsızlık, hazımsızlık ve şişkinlik gelişebilir. Az ve sık yemek yenmesi faydalı olabilir.
  • Geceleri idrara çıkma ihtiyacı: Gün içindeki sıvı birikimi, geceleri kan dolaşımına katılmakta ve böbreklerdeki kan miktarını arttırmaktadır. Bu nedenle geceleri idrara çıkma ihtiyacı ve sayısında artış olur.
  • Depresyon ve anksiyete: Bu hastalarda depresyon, tedirginlik, sıkıntı hissi ve huzursuzluk yaygındır.
  • Yorgunluk: Kaslarda yetersiz oksijen olduğundan ve beslenme yetersizliği bulunduğundan, hastalarda yorgunluk hissedilir.
  • Baş dönmesi: Hastalarda görülen bu etki ilaçlara bağlı olarak gelişebilir. Hastaların ani hareketlerinde de bu şikayetler yaşanabilir.
  • Kalp hızında artma: Kalp yeteri kadar kan pompalayamadığından, bu açığı kapatmak için daha hızlı atmaya başlar.

Kalp yetmezliğine sebep olan etkenler nelerdir?

  • Kalp krizi: Kalp yetmezliğinin en sık nedenlerinden biri olan kalp krizinde, kalbi besleyen damarlardan biri tıkanır. Bununla birlikte kalp kasına oksijen ve besin gitmesi engellenir. Bu yüzden kalp kasında hücreler ölür. Bu hücrelerin işini kalbin diğer hücreleri yapmaya başlar. Bu onların kaldırabileceklerinden daha fazla yük altına girmesine neden olur.
  • Kalp damar hastalığı: Damar çeperlerinde olan kolesterol plakları nedeniyle kalbi besleyen damarlardan biri ya da birden fazlasında daralma oluşur. Bu kalp kasına giden kan miktarını azaltır ve göğüste ağrı meydana gelir.
  • Kan basıncı yüksekliği (Hipertansiyon): Kan dolaşımının sürdürülmesi için, kalbin daha fazla çalışması gerekir. Kan basıncının kontrol edilememesi halinde, kalp yetmezliği gelişme riski yüksek olur.
  • Kalp kapağı hastalıkları, kalp kası hastalığı ve doğumsal kalp hastalığı: Kalbin hastalıkları kalbin daha fazla efor sarf etmesine neden olur. Daha fazla çalışan kalpte yetmezlik gelişme riski fazla olur.

Kalp yetmezliğinde hangi tanı yöntemleri kullanılır?

Hastanın öyküsü, fiziki muayenesi sonrasında, elektrokardiyografi, akciğer filmi, kan testleri, kalp ultrasonu gibi tetkikler yapılır. İleri aşamada kalp yetmezliğinin derecesini belirlemek için, egzersiz testi, akciğer fonksiyon testi, manyetik rezonans, anjiyografi, kalp kataterizasyonu, tomografi gibi incelemeler yapılır. 

Kalp yetmezliği tedavisi nasıl yapılır?

Bu rahatsızlık yavaş bir seyir halinde kötüleşme gösteren, kronik hale gelen bir sorundur. Yaşam süresini kısaltıcı etkisi olmasına rağmen, tedavisinin düzenli olarak yapılması halinde yaşam süresinin arttırılmasında etkili olabilir. Hastanın şikayetlerine göre idrar söktürücü ilaçlar, beta blokerler, digoksin, damar genişletici, ritim düzenleyici, kan sulandırıcı ve kolesterol düşürücü ilaçlar tercih edilebilir. Kalpte ritim anormalliği gibi sorunlar varsa, kalp pili uygulaması yapılabilir. Damarlara stent yerleştirme, bypass, kalp kapağı ameliyatı ve kalp nakli gibi tedaviler uygulanabilir. Hastalarda yaşam tarzında değişikliğe giderek, beslenmesine dikkat ederek tedavinin etkinliğine katkıda bulunabilir.